Viêm phúc mạc ruột thừa: Triệu chứng, nguyên nhân và phòng ngừa

Viêm phúc mạc ruột thừa là biến chứng thường gặp của bệnh viêm ruột thừa cấp. Tình trạng này rất nghiêm trọng, có thể gây tử vong cho người bệnh khi không được cấp cứu kịp thời.

Viêm phúc mạc ruột thừa là gì?

Viêm phúc mạc ruột thừa là tình trạng viêm của lá phúc mạc do bệnh viêm ruột thừa cấp không được xử trí kịp thời, gây vỡ mủ vào ổ bụng. Nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời, tình trạng nhiễm trùng nặng có thể dẫn đến tử vong.

Ruột thừa có dạng hình ống bịt kín một đầu. Chiều dài trung bình khoảng 9cm, đường kính trung bình từ 0,5 – 1cm. Gốc ruột thừa nhỏ và lòng hẹp hơn, dễ bị tắc, gây viêm. Gốc ruột thừa là khu vực hội tụ 3 dải cơ dọc của manh tràng. Vị trí hay gặp là ở phía sau, trong manh tràng tại hố chậu phải. Tuy nhiên, có thể gặp ruột thừa tại những vị trí khác như: cạnh manh tràng, trước hồi tràng, tiểu khung…

Phúc mạc là lớp màng tế bào, lót mặt trong thành bụng, bao phủ một phần hay toàn bộ các tạng. Khoang phúc mạc là khoang ảo chứa 75 – 100ml dịch. Ở nữ giới, Khoang phúc mạc thông với bên ngoài qua vòi trứng.

Đối tượng dễ mắc bệnh viêm phúc mạc ruột thừa

Bất kỳ ai cũng có khả năng mắc bệnh viêm ruột thừa cấp. Tuy nhiên, phần lớn thường gặp ở người trẻ tuổi. Viêm ruột thừa cấp khi được phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ không quá nguy hiểm. Ngược lại, nếu không được thăm khám sớm và đúng cách, bệnh có thể gây ra biến chứng nghiêm trọng là viêm phúc mạc ruột thừa.

Triệu chứng viêm phúc mạc ruột thừa

1. Cơ năng

• • Đau bụng: Đau bụng là triệu chứng đầu tiên, giúp bác sĩ định hướng tới viêm ruột thừa. Cơn đau thường bắt đầu ở vùng thượng vị và vùng quanh rốn. Người bệnh bị đau âm ỉ, đôi khi đau quặn theo từng cơn. Cơn đau có xu hướng khu trú tại hố chậu phải. Vị trí đau sẽ thay đổi tùy thuộc vị trí của ruột thừa. Vì thế, khi người bệnh đi khám vì đau bụng, bệnh cần được chẩn đoán phân biệt đầu tiên là viêm ruột thừa. Khi đau không còn khu trú tại hố chậu phải mà lan sang các vùng khác ổ bụng là dấu hiệu giúp bác sĩ định hướng người bệnh đã xuất hiện biến chứng viêm phúc mạc.

• • Rối loạn tiêu hóa: Phần lớn người bệnh có thể bị buồn nôn và nôn khan do phúc mạc bị kích ứng, nhưng thường không nôn nhiều. Ngoài ra, ruột bị liệt cơ năng hoặc bị kích thích có thể gây ra triệu chứng bí trung đại tiện, chướng bụng, tiêu chảy.

2. Triệu chứng toàn thân

• • Biểu hiện của nhiễm trùng, nhiễm độc: Người bệnh xuất hiện các triệu chứng nhiễm trùng như môi khô, lưỡi dơ, hơi thở hôi, da xanh tái, chân tay lạnh nhớp nháp mồ hôi… Khi bị viêm ruột thừa, những dấu hiệu sinh tồn thường chưa thay đổi nhiều. Khi có sự thay đổi về những chỉ số sinh tồn, tâm thần kinh như người bệnh lơ mơ, nói nhảm, nặng hơn là có sốc nhiễm khuẩn với biểu hiện mạch nhanh, nhỏ và khó bắt, tụt huyết áp…, thì có thể đã xuất hiện biến chứng viêm phúc mạc ruột thừa.

• • Dấu hiệu mất nước điện giải: Người bệnh xuất hiện các triệu chứng như môi khô, tiểu ít, da thiếu đàn hồi…

3. Triệu chứng thực thể

• • Bụng chướng.
  • Gõ vang tại vùng cao, đục ở vùng thấp. Nguyên nhân là do người bệnh bị liệt ruột, dịch và hơi ứ đọng trong lòng ruột.

• • Đề kháng thành bụng: khi người khám ấn nông bệnh nhân đau. Khi ấn sâu thì bệnh nhân đau hơn, cơ bụng gồng lên cản lại lực tay

• • Co cứng thành bụng: Khi tình trạng viêm phúc mạc toàn thể diễn tiến nặng, người bệnh sẽ có dấu hiệu co cứng thành bụng. Bụng của người bệnh không tham gia nhịp thở, khối cơ thẳng bụng nổi rõ, ấn vào thấy thành bụng cứng như khúc gỗ.

Nguyên nhân gây viêm phúc mạc ruột thừa

Nguyên nhân chính là do viêm ruột thừa cấp không được phát hiện và điều trị sớm. Lâu dần, bệnh dẫn tới tình trạng vỡ mủ vào ổ bụng, gây viêm phúc mạc ruột thừa, nghiêm trọng hơn là gây tử vong.

Chẩn đoán viêm phúc mạc ruột thừa

• • Xét nghiệm máu: Kết quả xét nghiệm cho thấy lượng bạch cầu tăng cao, chủ yếu là bạch cầu đa nhân trung tính, công thức bạch cầu chuyển trái.

• • Siêu âm: Qua siêu âm, bác sĩ sẽ thấy dịch trong lòng ruột, ổ bụng, quai ruột giãn chứa dịch và hơi, đi kèm hình ảnh ruột thừa viêm tăng kích thước, có thể thấy gián đoạn thành ruột thừa.

Biến chứng viêm phúc mạc ruột thừa

Viêm phúc mạc ruột thừa là biến chứng nguy hiểm từ viêm ruột thừa cấp. Bệnh khi không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể gây nguy hiểm tới tính mạng của người bệnh. Phần ruột thừa viêm vỡ ra giải phóng mủ và những chất thải độc hại vào khoang bụng, gây viêm lá phúc mạc, nhiễm khuẩn ổ bụng, gây nhiễm độc máu, nhiễm độc toàn thân, cuối cùng là dẫn tới tử vong.

Nguy hiểm hơn, những triệu chứng của bệnh lý này thường không điển hình. Người bệnh dễ nhầm lẫn với những bệnh lý khác. Điều này gây nhiều khó khăn cho việc chẩn đoán. Hơn nữa, đây còn là biến chứng thường gặp của viêm ruột thừa cấp.

Vì thế, khi xuất hiện những triệu chứng của bệnh viêm ruột thừa, người bệnh nên nhanh chóng tới các cơ sở y tế uy tín để thăm khám và có biện pháp can thiệp kịp thời. Phần ruột thừa bị viêm nên được cắt bỏ càng sớm càng tốt, giúp ngăn ngừa biến chứng viêm phúc mạc ruột thừa. Các trường hợp được chẩn đoán viêm phúc mạc ruột thừa cần được phẫu thuật càng sớm càng tốt để bảo toàn tính mạng, tránh các biến chứng nguy hiểm khác.

Cách điều trị viêm phúc mạc ruột thừa

Xem thêm : Nước mía có nhiều calo không ? Uống nước mía có mập không

Bác sĩ sẽ căn cứ vào tình trạng bệnh lý để chỉ định phương pháp điều trị thích hợp. Với trường hợp áp xe ruột thừa hay đám quánh ruột thừa, người bệnh có thể được chỉ định chọc hút dẫn lưu và điều trị kháng sinh tích cực. Đối với viêm phúc mạc ruột thừa (khu trú hay toàn bộ), bác sĩ sẽ cần tiến hành phẫu thuật cắt ruột thừa, lau rửa sạch ổ bụng và dẫn lưu dịch ứ đọng.

1. Phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa

1.1 Hồi sức tích cực

• Đặt đường truyền tĩnh mạch để truyền dịch và kháng sinh cho người bệnh.
• Đặt sonde dạ dày giải áp nếu bụng chướng nhiều.
• Đặt sonde tiểu nhằm theo dõi lượng nước tiểu.

1.2 Phẫu thuật

• Phẫu thuật phải được thực hiện kịp thời, càng sớm càng có lợi cho người bệnh viêm phúc mạc ruột thừa.
• Sau khi cắt ruột thừa, lau rửa sạch ổ bụng đến nước trong.
• Đặt dẫn lưu hố chậu phải, hoặc dẫn lưu Douglas để thoát dịch.

Tùy theo mức độ nhiễm trùng và khả năng đáp ứng của mỗi trường hợp, người bệnh có thể nằm viện kéo dài khoảng 3 – 10 ngày hoặc lâu hơn.

2. Những lưu ý sau khi điều trị

Viêm phúc mạc ruột thừa là bệnh lý liên quan tới cơ quan tiêu hóa. Do đó, sau điều trị, bên cạnh việc điều chỉnh chế độ sinh hoạt và lối sống, người bệnh nên đặc biệt chú ý đến chế độ ăn uống.(1)

2.1 Chế độ ăn uống

• • Uống nhiều nước mỗi ngày: Thói quen tốt này sẽ giúp bù điện giải và bổ sung những thất thoát do nhiễm trùng cho cơ thể.

• • Bổ sung các món ăn giàu dưỡng chất dưới dạng lỏng, mềm, dễ tiêu hóa, ít gia vị. Điều này sẽ tránh gây áp lực lên cơ quan tiêu hóa, đồng thời cung cấp năng lượng, dưỡng chất giúp cơ thể nhanh hấp thu, từ đó nâng cao thể trạng và tăng cường chức năng miễn dịch cho người bệnh.

• • Hạn chế bổ sung các món ăn nhiều chất béo, cay nóng, nhiều đường, thực phẩm lên men, những thực phẩm có chất kích thích (gas, bia rượu, cà phê, nước tăng lực…), không hút thuốc lá… để hạn chế áp lực lên hệ tiêu hóa.

2.2 Chế độ sống, sinh hoạt

• • Nghỉ ngơi nhiều trong thời gian nằm viện và sau phẫu thuật. Không vận động mạnh, khiêng vác vật nặng, quan hệ tình dục trong suốt thời gian điều trị. Do những hoạt động này có thể kích thích vị trí tổn thương, làm phát sinh cơn đau, khiến thời gian phục hồi lâu hơn.

• • Người bệnh có thể tham khảo ý kiến bác sĩ về việc dùng thuốc giảm đau, nếu sau điều trị vẫn bị đau âm ỉ và kéo dài.

• • Đi khám ngay nếu xuất hiện những dấu hiệu bất thường.

• • Người bệnh nên tái khám đúng hẹn theo chỉ định từ bác sĩ. Luôn giữ tinh thần lạc quan và thoải mái. Người bệnh tránh lo âu, căng thẳng kéo dài.

Biện pháp phòng ngừa viêm phúc mạc ruột thừa

Viêm phúc mạc ruột thừa là biến chứng nguy hiểm, thường gặp của bệnh viêm ruột thừa cấp. Vì thế, nếu đã bị viêm ruột thừa, người bệnh nên điều trị tích cực để hạn chế các biến chứng nghiêm trọng, trong đó có viêm phúc mạc ruột thừa.

Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa (BVĐK Tâm Anh TP.HCM) và Khoa Tiêu hóa – Gan mật – Tụy (BVĐK Tâm Anh Hà Nội) là những trung tâm y tế chuyên khoa Tiêu hóa uy tín, cung cấp dịch vụ thăm khám và điều trị cao cấp, hiệu quả cho các bệnh nhân mắc các vấn đề liên quan đến đường tiêu hóa từ nhẹ đến nặng. Hệ thống BVĐK Tâm Anh quy tụ đội ngũ bác sĩ Nội khoa – Ngoại khoa – Nội soi tiêu hóa chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, bên cạnh đó là sự hỗ trợ của hệ thống thiết bị y tế hiện đại, nhập khẩu từ nước ngoài, phục vụ tối đa nhu cầu thăm khám và điều trị của khách hàng.

Để đặt lịch thăm khám và điều trị các bệnh lý đường tiêu hóa với các chuyên gia bác sĩ về Tiêu hóa của Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, xin vui lòng liên hệ:

Viêm phúc mạc ruột thừa là một trong những bệnh cấp cứu ngoại khoa thường gặp. Bệnh lý này có thể đe dọa tới tính mạng khi không được phát hiện và điều trị kịp thời. Vì thế, người bệnh nên nhanh chóng đi đến những cơ sở y tế uy tín khi có dấu hiệu đau bụng, đặc biệt là các cơn đau khu trú tại hố chậu phải, chướng bụng, không đi ngoài và trung tiện được.

Nguồn: https://piaggiotopcom.vn
Danh mục: Câu Hỏi