Tinh hoàn bên to bên nhỏ có sao không? Nguyên nhân & cách điều trị

Tinh hoàn bên to bên nhỏ có thể xảy ra ở trẻ nhỏ và người trưởng thành. Thực tế, một số bộ phận của cơ thể dù có tính đối xứng nhưng có thể có đôi chút khác biệt, không gây nguy hiểm. Tuy vậy, nếu sự chênh lệch giữa hai tinh hoàn quá lớn và có kèm những triệu chứng khác thường, đây có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý cần được can thiệp sớm.

Có thể bạn quan tâm

Tinh hoàn bên to bên nhỏ là gì?

Tinh hoàn bên to bên nhỏ là tình trạng kích thước tinh hoàn hai bên không bằng nhau. Tình trạng này có thể do nguyên nhân sinh lý hoặc nguyên nhân bệnh lý. Kích thước hai bên tinh hoàn bị lệch thường gặp ở bé trai hơn là nam giới trưởng thành.

Đối với trường hợp nguyên nhân bệnh lý, căn nguyên thường là do tinh hoàn một bên phát triển ngoài bìu. Can thiệp phẫu thuật với những trường hợp này rất quan trọng. Do tinh hoàn nằm sai vị trí rất dễ bị tổn thương vì nhiệt độ bên trong cơ thể quá nóng. Điều này dễ dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như vô sinh nam, thậm chí là ung thư tinh hoàn. (1)

Trẻ bị tinh hoàn ẩn hoặc tinh hoàn lạc chỗ có nguy cơ bị mắc ung thư tinh hoàn cao gấp 2,5 lần, giảm khả năng có con lên tới 20% nếu không có biện pháp can thiệp sớm. Nguyên nhân là tinh trùng bị làm nóng trong cơ thể có khả năng bị suy giảm chất lượng hay đột biến gen.

Làm sao để nhận biết tinh hoàn bên to bên nhỏ?

Phái mạnh nên thường xuyên tự kiểm tra tinh hoàn mỗi tháng một lần. Biện pháp này sẽ giúp sớm phát hiện những dấu hiệu bất thường (nếu có). Thời điểm lý tưởng cho việc kiểm tra là sau khi tắm. Bởi nước sẽ khiến phần da bìu trở nên mềm mại hơn. Qua đó, dấu hiệu khác thường (nếu có) cũng thể hiện rõ ràng, dễ dàng cảm nhận khi chạm bằng tay.

Nam giới thực hiện các bước dưới đây khi kiểm tra tinh hoàn: (2)

Bắt đầu với tư thế đứng thẳng với hai chân dang vừa.
Dùng tay để kiểm tra xem bìu có xuất hiện vết sưng bất thường hay không.
Chạm nhẹ nhàng để kiểm tra hai bên tinh hoàn.
Cuộn tinh hoàn ở giữa ngón tay cái và ngón tay trỏ, sau đó cảm nhận bề mặt và xung quanh tinh hoàn.

Phái mạnh nên kiểm tra kỹ nếu tinh hoàn xuất hiện các triệu chứng bất thường như:

Xung quanh hoặc trong tinh hoàn xuất hiện nốt u nhỏ, cứng hay sưng.
Tinh hoàn quá mềm hoặc quá cứng.
So với lần kiểm tra trước, tinh hoàn thay đổi kích thước nhanh.
Bị sưng, nóng, đỏ, đau ở tinh hoàn, đặc biệt là khi chạm vào cảm giác đau tăng lên.

Nguyên nhân nào khiến tinh hoàn bên to bên nhỏ?

Sau đây là một số nguyên nhân phổ biến về tình trạng tinh hoàn bên to bên nhỏ: (3)

1. Viêm mào tinh hoàn

Mào tinh hoàn là ống dẫn nhỏ nằm sau tinh hoàn. Nếu bộ phận này khi bị viêm do chấn thương, nhiễm trùng ngược dòng hoặc do mắc những bệnh lý lây truyền qua đường tình dục, một bên tinh hoàn sẽ có kích thước lớn hơn so với bên còn lại.

2. U nang biểu mô

Phần lớn những u nang biểu mô là lành tính, không đau, không cần điều trị. Đây cũng có thể là nguyên nhân làm kích thước tinh hoàn tăng bất thường. Nếu tình trạng này kèm theo triệu chứng khó chịu, đau đớn, cản trở khi quan hệ tình dục, nam giới nên phẫu thuật để cắt bỏ u nang. Điều này sẽ giúp cải thiện triệu chứng bệnh hiệu quả.

3. Viêm tinh hoàn

Viêm tinh hoàn là tình trạng nhiễm trùng gây viêm xảy ra ở tinh hoàn. Nguyên nhân có thể là từ virus hay vi khuẩn. Tình trạng này thường gây đau đớn, tăng kích thước bên tinh hoàn ảnh hưởng. Trường hợp nghiêm trọng hơn có thể làm suy giảm chức năng sinh sản của nam giới.

4. Tràn dịch tinh mạc

Tràn dịch tinh mạc là tình trạng ống bẹn của nam giới không đóng được. Tình trạng này khiến dịch từ bụng tích tụ tại túi bìu, gây sưng tinh hoàn nhưng không đau. Một số trường hợp tràn dịch tinh mạc có thể tự biến mất. Trong khi, một số trường hợp phải cần tới phẫu thuật để loại bỏ dịch thừa.

5. Xoắn tinh hoàn

Xem thêm : Tại sao bị nhiệt miệng liên tục? “Điểm mặt” 9 nguyên nhân thường gặp

Xoắn tinh hoàn là tình trạng tinh hoàn di chuyển, xoay quá mức, gây xoắn dây thừng tinh. Tình trạng này có thể gây đau nghiêm trọng tại tinh hoàn. Người bệnh cần được phẫu thuật xoắn rối để đảm bảo lưu lượng máu nuôi tới tinh hoàn. Nếu can thiệp muộn, tinh hoàn bị xoắn có thể sưng to hơn, gây viêm hoặc hoại tử.

6. Ung thư tinh hoàn

Khi ung thư phát triển ở trong một tinh hoàn, khối u có thể làm tăng kích thước tinh hoàn. Đây là nguyên nhân nguy hiểm, không phổ biến khiến nam giới bị tinh hoàn bên to bên nhỏ.

7. Giãn tĩnh mạch thừng tinh

Tình trạng này xảy ra khi tĩnh mạch bên trong bìu bị giãn và tăng kích thước. Đây cũng là nguyên nhân khiến kích cỡ hai bên tinh hoàn không đều nhau. Người bệnh cần được kiểm tra, điều trị khi giãn tĩnh mạch thừng tinh gây vô sinh do suy giảm số lượng và chất lượng tinh trùng.

Tinh hoàn bên to bên nhỏ có sao không?

Tinh hoàn bên to bên nhỏ nếu không có biện pháp can thiệp sớm có thể dẫn tới một số biến chứng như:

1. Xoắn tinh hoàn

Đây là biến chứng cấp tính. Khi đó, thừng tinh bị tắc nghẽn đột ngột do tinh hoàn tự xoay quanh trục, từ đó làm giảm hay tắc hoàn toàn lượng máu tới tinh hoàn. Người bệnh đột ngột đau dữ dội một bên tinh hoàn, bìu sưng to đỏ hay tím. Cơn đau có thể tự hết nếu nam giới thay đổi tư thế, tinh hoàn được tháo xoắn. Tuy vậy, tình trạng xoắn nếu quá lâu có thể gây tổn thương tinh hoàn vĩnh viễn.

2. Thoát vị bẹn nghẹt

Những tạng hay ruột trong ổ bụng bị thoát vị vào ống bẹn không thể đẩy ra được, dẫn tới tình trạng thiếu máu nuôi, gây tổn thương. Người bệnh sẽ bị đau nhiều, chướng bụng, nôn, khối vùng bìu sưng đau nghiêm trọng. Nếu không có biện pháp can thiệp sớm, thoát vị bẹn nghẹt có thể gây hoại tử tạng thoát vị, tổn thương tinh hoàn và viêm phúc mạc.

3. Màng tinh hoàn bị tổn thương

Tinh hoàn bên to bên nhỏ có thể gây tràn dịch màng tinh hoàn, thậm chí làm tổn thương màng tinh. Do lúc này, tinh dịch, máu và những chất trong ổ bụng tích tụ, khiến tinh hoàn trở nên nặng nề và chảy xệ. Màng tinh cần căng giãn để chứa những chất dịch ứ đọng.

4. Suy giảm chất lượng tinh trùng

Tinh hoàn khi không được đưa về đúng vị trí sẽ làm giảm chất lượng tinh trùng. Theo thời gian, tình trạng này ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản của nam giới. Điển hình là tình trạng này là tinh trùng ít và suy giảm chất lượng tinh trùng nghiêm trọng.

5. Ung thư tinh hoàn

Ung thư tinh hoàn là bệnh lý hiếm gặp ở nam giới. Tuy nhiên, trường hợp trẻ sơ sinh có tinh hoàn bên to bên nhỏ do nguyên nhân bệnh lý, có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư tinh hoàn. Do tinh hoàn trong ổ bụng không đảm bảo nhiệt độ cho sự phát triển, làm tinh hoàn teo dần, theo thời gian có thể chuyển thành ác tính.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Khi xuất hiện bất cứ triệu chứng nào dưới đây, nam giới nên nhanh chóng đi đến bệnh viện để kiểm tra: (4)

Đau nhói tinh hoàn hoặc đau xung quanh tinh hoàn.
Tinh hoàn bị sưng.
Phần da ở tinh hoàn chuyển màu đỏ, đỏ đậm hay nâu.
Chảy dịch hoặc máu ở dương vật.
Khó tiểu.
Đau bụng dưới hoặc đau lưng.
Mô vú bị sưng hay đau.

Chẩn đoán tinh hoàn bên to bên nhỏ như thế nào?

Khi chẩn đoán tinh hoàn bên to bên nhỏ, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám vùng bìu và tinh hoàn của người bệnh để quan sát bất kỳ sự phát triển, cục u hay bất thường nào khác. Nếu nghi ngờ ung thư tinh hoàn, bác sĩ có thể hỏi nam giới về tiền sử bệnh để xem gia đình của bạn có tiền sử ung thư tinh hoàn hay không.

Những xét nghiệm khác để chẩn đoán tình trạng này gồm:

Xét nghiệm nước tiểu: Người bệnh sẽ được lấy mẫu nước tiểu để tiến hành xét nghiệm những bệnh lý nhiễm trùng hay tình trạng thận của người bệnh.
Xét nghiệm máu: Người bệnh được lấy mẫu máu để xét nghiệm những dấu hiệu của khối u, dấu hiệu ung thư.
Siêu âm: Bác sĩ dùng đầu dò siêu âm và gel để quan sát bên trong tinh hoàn của nam giới trên màn hình siêu âm. Điều này cho phép bác sĩ kiểm tra lưu lượng máu hay sự phát triển trong tinh hoàn, qua đó có thể xác định tình trạng xoắn tinh hoàn hay ung thư.
Chụp CT: Đây là phương pháp dùng nhiều tia X quét lên tinh hoàn để chụp hình ảnh của bộ phận này. Qua đó, bác sĩ có thể tìm kiếm những bất thường ở tinh hoàn.

Điều trị tinh hoàn bên to bên nhỏ

Phần lớn trường hợp tinh hoàn bên to bên nhỏ không cần điều trị. Tuy nhiên, nếu nam giới đang gặp những triệu chứng khác hay có một số vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bác sĩ sẽ cần trao đổi với bạn để phát triển kế hoạch điều trị phù hợp, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Xem thêm : Dày sừng nang lông: Nguyên nhân và Cách điều trị hiệu quả

Dưới đây là kế hoạch điều trị dựa theo nguyên nhân gây ra tình trạng tinh hoàn bên to bên nhỏ: